تکنولوژی با طعم دوستی

ستاره‌شناسان سیاره‌ای را شناسایی کرده‌اند که به عنوان نزدیک‌ترین سیاره‌ای‌ به زمین شناخته می‌شود که احتمال وجود حیات روی آن وجود دارد.

در ادامه با کافه دوستی همراه باشید.

یک سیاره که گفته می‌شود پتانسیل وجود حیات را در خود دارد به تازگی توسط دانشمندان استرالیایی ردیابی شده است و فقط 14 سال نوری با زمین فاصله دارد. این فاصله به اندازه‌ی 126 تریلیون کیلومتر از کره‌ی زمین است و به طور غیرقابل دسترسی دور به نظر می‌رسد؛ اما وقتی بدانیم که مریخ، نزدیک‌ترین سیاره به کره‌ی زمین فاصله‌ای به اندازه‌ی 249 میلیون کیلومتر از ما دارد به این نتیجه خواهیم رسید که این فاصله در مقیاس ستاره‌ای خیلی هم دور نیست.

این سیاره‌که Wolf 1061c نام دارد، در صورت فلکی مارافسای قرار دارد و ستاره‌ی آن به عنوان سی‌وپنجمین ستاره‌ی شناخته‌شده‌ی نزدیک به زمین است. به گفته‌ی گروه اکتشافی که این سیاره را یافته‌اند، این سیاره به همراه دو سیاره‌ی دیگر دور ستاره‌ای با نام Wolf 1061 در گردش هستند. این ستاره در طبقه‌بندی خود در دسته‌ی ستاره‌های سرخ قرار می‌گیرد و سه سیاره‌ی حول این ستاره احتمالا همانند مریخ به صورت سنگی هستند و احتمال اینکه همانند نپتون حالت گازی داشته باشند کمتر است. پژوهشگر سرپرست این گروه دونکان رایت (Duncan Wright) ستاره‌شناس دانشگاه نیوساوث ولز (UNSW) در این رابطه می‌گوید:

این یافته به طور ویژه‌ای هیجان‌انگیز و جالب است؛ چون هر سه سیاره‌ای که دور این ستاره در گردشند از جرم لازم برای داشتن سطح جامد و سنگی برخوردار هستند. سیاره‌ی میانی که Wolf 1061c است در فاصله‌ای موسوم به دامنه‌ی زندگی قرار دارد که این امر باعث می‌شود احتمال وجود آب و حتی وجود حیات روی سطح این سیاره وجود داشته باشد. از میان این سه سیاره، سیاره‌ای که به ستاره نزدیک‌تر است احتمالا برای وجود حیات بیش از حد گرم خواهد بود و سیاره‌ی دورتر هم بیش از حد سرد است. ولی سیاره‌ی میانی Wolf 1061c در همان فاصله‌ای قرار دارد که برای وجود آب و حیات روی آن مناسب به نظر می‌رسد.

البته این موضوع یه این معنا نیست که سیاره‌ی کشف شده سیاره‌ای شبیه یا همانند زمین باشد. در واقع این سیاره 4.3 بار از سیاره‌ی زمین سنگین‌تر است و در هر 18 روز یک بار به دور ستاره‌ی خود می‌گردد. مسافتی که در هر گردش دور مدار خود طی می‌کند چیزی در حدود 10 درصد مسافت مدار زمین دور خورسید است. اگر این سیاره در منظومه‌ی شمسی ما قرار می‌داشت گرمای خورشید بسیار بیشتر از حدی به آن می‌رسید که بتواند برای وجود آب و حیات روی آن مناسب باشد. اما ستاره‌ی Wolf 1061 بسیار سردتر از خورشید است و تخمین زده می‌شود دمای سطح آن چیزی در حدود 3300 درجه‌ی کلوین باشد. این در حالی است که دمای سطح خورشید در حدود 5800 درجه‌ی کلوین است. دکتر رایت در این زمینه می‌گوید:

دلیل دیگری که این کشف را بسیار جالب می‌کند این است که ستاره‌ی گفته شده بسیار آرام و باثبات است. اغلب کوتوله‌های سرخ بسیار فعال بوده و پرتوهای ایکس و شعله‌های بسیار بزرگ آزاد می‌کنند که هر کدام از اینها برای از بین بردن هرگونه حیاتی روی یک سیاره کافی هستند. این ثبات باعث می‌شود که سیاره‌های اطراف ستاره از احتمال بیشتری برای وجود آب و حیات برخوردار باشند. نزدیک بودن سیاره به ستاره منجر به ایجاد پدیده‌ی قفل جزرومدی می‌شود. این پدیده به این معنی است که یک قسمت سیاره همیشه رو به ستاره باشد. این امر باعث می‌شود تا شرایط روی سطح سیاره به مقدار زیادی متغیر باشد. شما در واقع یک قسمت بسیار گرم و یک قسمت بسیار سرد روی این سیاره خواهید دید.

رایت و گروهش از مدل‌سازی اتمسفری استفاده کردند و به این نتیجه رسیدند که گرمای قسمت گرم احتمالا با ایجاد بادهایی روی این سیاره به طور دائم در گردش است.

برای یافتن Wolf1061c در گام نخست، ستاره‌شناسان از اطلاعات به دست آمده توسط طیف‌سنج HARP با استفاده از تلسکوپ 3.6 متری رصدخانه‌ی اروپایی در کشور شیلی در دهه‌ی گذشته استفاده کردند. آنها از روش طیف‌سنجی وابل (wobble) برای شناسایی سیاره‌ها استفاده کردند. در این روش تغییرات سیگنال‌های ناشی از اشیایی کوچکی همانند سیاره‌ها در گردش به دور ستاره‌ها ثبت می‌شود. این گروه به پژوهش درباره‌ی سه‌گانه‌ی wolf 1061 ادامه می‌دهند تا ویژگی‌ها و چگونگی گذر سیاره‌ها از جلوی ستاره را بررسی کنند. راب ویتن‌میر (Rob Wittenmeyr) یکی از پژوهشگران گروه می‌گوید:

نزدیکی زیاد سیاره‌ها به Wolf 1061 به این معنی است که برای مشاهده‌ی عبور این سیاره‌ها از مقابل ستاره‌شان به طوری که قابل رویت باشند شانس خوبی وجود دارد. اگر این اتفاق رخ دهد، بررسی اتمسفر این سیاره‌ها در آینده ممکن خواهد بود و در ادامه‌ی آن می‌توانیم به وجود یا عدم وجود امکان حیات روی این سیاره پی ببریم.

قرار است مقاله‌ای درباره‌ی این اکتشاف در مجله‌ی فیزیک نجومی (The Astrophysical Journal) منتشر شود.